Το σχολείο μας
Με την κήρυξη του Ελληνοϊταλικού πολέμου στις 28 Οκτωβρίου 1940 η σχολή αναγκάστηκε να απομακρυνθεί από τα κτίριά της, τα οποία χρησιμοποιήθηκαν ως νοσοκομείο. Από το Νοέμβριο του 1940 μέχρι τον Ιούνιο του 1941 οι μαθητές μεταφέρθηκαν στην Αθήνα, στο 3ο και 4ο Δημοτικό Σχολείο, στο τέρμα της οδού Σίνα. Από τον Ιούνιο του 1941 μέχρι τον Ιούνιο του 1943 η σχολή λειτούργησε στο ίδρυμα του Γεωργίου Σταύρου στα Ιωάννινα, ενώ στον ίδιο χώρο φιλοξενήθηκε και από τον Ιούνιο του 1948 έως το Νοέμβριο του 1956 εξαιτίας της επιδρομής του Δημοκρατικού Στρατού στη Βελλά.
Οι πόροι για τη λειτουργία του Ιεροδιδασκαλείου
Η ίδρυση του Ιεροδιδασκαλίου επιτεύχθηκε χάρη στη γενναία υλική αρωγή του ομογενούς ευεργέτη Αλεξίου Πάλλη. Επιπλέον, για τη λειτουργία της σχολής σημαντικά ποσά συνεισέφεραν τα ταμεία των ιερών μονών και ναών των επαρχιών Πωγωνίου και Κόνιτσας. Οι χωρικοί των ιδίων περιοχών συνέδραμαν κυρίως με την παροχή βρώσιμων ειδών. Οι δε κτιριακές εγκαταστάσεις ανηγέρθηκαν με δαπάνες των βορειοηπειρωτικών κληροδοτημάτων. Έκτακτες εισφορές, έρανοι, ως και η εκμετάλλευση ιδιοκτησιών της μονής Βελλάς στην πεδιάδα του Καλαμά ? εκτάσεως 800 στρεμμάτων ? αποσκοπούσε στην εξεύρεση πόρων για τη συντήρηση της σχολής. Έντονες, εξάλλου, ήταν οι προσπάθειες του Σπυρίδωνα προκειμένου να κατοχυρωθεί νομικά η νομιμότητα της μεγάλης αγροτικής περιουσίας υπέρ της σχολής, κάτι που συνέβη τελικά με το νόμο 5408 του 1932. Οργανώθηκε αγρόκτημα και κτηνοτροφείο που με την προγραμματισμένη εργασία των μαθητών απέφεραν υπολογίσιμες ποσότητες προϊόντων. Σημαντική όμως ήταν και η ελβετική οικονομική βοήθεια, η οποία προσέφερε μηχανήματα και άλλο υλικό στο αγρόκτημα της Βελλάς.
Βοήθημα: Ιεροδιδασκαλείο Βελλάς (1911 ? 1989), Αλεξάνδρου Σ. Κορακίδη, Ιστορικές εκδόσεις Στεφ. Δ. Βασιλόπουλος
Συνοπτική ιστορία
Το Ιεροδιδασκαλείο Βελλάς ιδρύθηκε και πρωτολειτούργησε το 1911. Ιδρυτής του υπήρξε ο τότε μητροπολίτης Βελλάς και Κονίτσης και μετέπειτα Αρχιεπίσκοπος Αθηνών και πάσης Ελλάδος, Σπυρίδων Βλάχος. Ήταν προσωπικό του όραμα η δημιουργία μιας σχολής, η οποία θα αποσκοπούσε στην εκκλησιαστική κατάρτιση και την εθνική αφύπνιση των Ηπειρωτών. Άλλωστε, τα Γιάννενα και ολόκληρη η Ήπειρος βρισκόταν ακόμη υπό τουρκικό ζυγό.
Ήταν, λοιπόν, το Ιεροδιδασκαλείο Βελλάς ένα εκκλησιαστικό σχολείο με ιδιαίτερη φυσιογνωμία, που είχε σκοπό να καταρτίζει δασκάλους και ιερείς στην ιδιαίτερα νευραλγική περιοχή της Ηπείρου.
Το 1971 περιήλθε στην αρμοδιότητα της Εκκλησίας της Ελλάδος, ενώ από το 1977 εντάσσεται στα ομοειδή σχολεία του κράτους (Εκκλησιαστικό Λύκειο ? Εκκλησιαστική Παιδαγωγική Ακαδημία). Ως Εκκλησιαστική Παιδαγωγική Ακαδημία η Βελλά λειτούργησε μέχρι το 1989, οπότε και ανωτατοποιήθηκαν όλες οι Παιδαγωγικές Ακαδημίες και εντάχθηκαν στα Παιδαγωγικά Τμήματα των Πανεπιστημίων.
Βοήθημα:
Ιεροδιδασκαλείο Βελλάς (1911 ? 1989), Αλεξάνδρου Σ. Κορακίδη, Ιστορικές εκδόσεις Στεφ. Δ. Βασιλόπουλος
Η «βίλλα» του Ιεροδιδασκαλείου
Σε μικρή απόσταση από το συγκρότημα κτιρίων του Ιεροδιδασκαλείου βρίσκεται η επωνομαζόμενη «βίλλα» της Βελλάς. Σ? αυτήν φιλοξενήθηκε η βασίλισσα Φρειδερίκη κατά τη διάρκεια επισκέψεων του τότε βασιλικού ζεύγους στην περιοχή για ανάπαυση και ψάρεμα πέστροφας στον ποταμό Βοϊδομάτη. Στη συνέχεια και μέχρι το 1979, η «βίλλα» έγινε κατοικία του διευθυντού και των καθηγητών της σχολής, ενώ αργότερα εγκαταλείφθηκε και κατέληξε να γίνει ενδιαίτημα των ποιμένων του αγροκτήματος.
Βοήθημα:
Ιεροδιδασκαλείο Βελλάς (1911 ? 1989), Αλεξάνδρου Σ. Κορακίδη, Ιστορικές εκδόσεις Στεφ. Δ. Βασιλόπουλος
Διατελέσαντες διευθυντές
1. Ιωάννης Ζωσιμάδης, αρχιμανδρίτης (1911 ? 1912)
2. Δημήτριος Ευθυμίου, Δρ. θ. αρχιμανδρίτης (1913 ? 1924)
3. Ιωάννης Αναστασιάδης, αρχιμανδρίτης (1924 ? 1925)
4. Αβέρκιος Παπαδόπουλος, αρχιμανδρίτης (Σεπτέμβριος 1927 ? Ιούλιος 1932)
5. Πολύκαρπος Θεοδώρου, αρχιμανδρίτης (Σεπτέμβριος 1932 ? Ιούνιος 1936)
6. Ιωάννης Κολιτσάρας (Σεπτέμβριος 1936 ? Οκτώβριος 1940)
7. Νικόλαος Παπαδόπουλος, θεολόγος ? φιλόσοφος ? παιδαγωγός (Ιούνιος 1941 ? Φεβρουάριος 1957)
8. Οδυσσέας Δημογκίνης, Βελλαΐτης Θεολόγος, διευθύνων υποδιευθυντής από Φεβρουάριο 1957 μέχρι Ιούλιο 1958 και από Φεβρουάριο 1962 μέχρι Μάϊο 1963
9. Πέτρος Ξενικάκης (Σεπτέμβριος 1958 ? Φεβρουάριος 1962)
10. Αριστείδης Χαρατσής (Ιούνιος 1963 ? Ιούνιος 1971)
11. Συμεών Χατζής, αρχιμανδρίτης (Σεπτέμβριος 1971 ? Ιούνιος 1972)
12. Χρυσόστομος Βούλτσος, Επίσκοπος Δωδώνης (Ιούνιος 1972 ? Ιούλιος 1973)
13. Ηλίας Τσιβίκης, Πρωτοπρεσβύτερος (Σεπτέμβριος 1973 ? Ιούνιος 1979
14. Αλέξανδρος Κορακίδης, Δρ. θ., Γενικός Επιθεωρητής (Νοέμβριος 1979-Ιούνιος 1982, Α ? Περίοδος )
15. Εμμανουήλ Ριζόπουλος, Βελλαΐτης Διευθύνων καθηγητής Παιδαγωγικών (Ιούνιος 1982-Ιούλιος 1987).
16. Αλέξανδρος Κορακίδης, Δρ. θ., Γενικός Επιθεωρητής (Σεπτέμβριος 1987-Νοέμβριος 1989, Β ? Περίοδος)
17. Αγρέβης Αντώνιος, Πρωτοπρεσβύτερος (1989-1991)
18. Λάμπρος Τσιάρας, Πρωτοπρεσβύτερος (1991-2005)
19. Παύλος Μπούτσορας (2005-2010)
20. Χρήστος Γεωργούλας (2010 έως σήμερα)
Πηγή:
Σημαντικό μέρος των πληροφοριών που χρησιμοποιήθηκαν στο άρθρο, αντλήθηκαν από το βιβλίο«Ιεροδιδασκαλείο Βελλάς (1911 ? 1989)» του Αλεξάνδρου Σ. Κορακίδη, Ιστορικές εκδόσεις Στεφ. Δ. Βασιλόπουλος
